Proktologia jest dziedziną chirurgii zajmującą się diagnostyką i leczeniem zarówno
zachowawczym jak i operacyjnym chorób odbytnicy i odbytu. Są to zarówno choroby zapalne
jak i nowotworowe, między innymi żylaki odbytu, ropień okołoodbytniczy, szczelina odbytu,
wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy rak płaskonabłonkowy kanału odbytu. Objawy tych
chorób są często bardzo uciążliwe oraz mają charakter nawracający. Objawiają się często
bólem w okolicy odbytu, ropnymi wyciekami z odbytnicy, świądem w okolicy odbytu,
krwawieniem, a także nietrzymaniem stolca i gazów związanych z wiekiem, urazami
okołoporodowymi, urazami jatrogennymi i pourazowymi zwieraczy odbytu. Lekarz-proktolog
przeprowadza wywiad z pacjentem, ogląda wyniki badań, pyta o przebyte choroby oraz o
tryb życia pacjenta. Niezbędne w trakcie diagnostyki jest wykonywane badania per rectum
czyli palcem przez odbyt. Umożliwia ono bowiem lekarzowi ocenę stanu odbytu, kanału
odbytu i odbytnicy u pacjenta i pozwala na zdiagnozowanie wielu chorób. Celem
uzupełnienia diagnostyki konieczne jest niekiedy wykonanie badań dodatkowych w tym USG
przezodbytniczego.
